برسی برنامه فیزیکی فرهنگسرا
تعریف فرهنگسرا
فرهنگسرا به عبارتی فضای واقعی محصور شهری است که در درون آن کاربریهای
بسیار متننوع و غیر همجنس تجاری ،فرهنگی ،آموزشی،نمایشی و … در کنار هم
قرار می گیرند ؛محل گذران اوقات فراقت و محل برخوردهای اجتماعی و معاشرت
هاست ،مکانی برای شرکت مردم در تولید فرهنگ و سرانجام جایی است که در آن
بین شهر و شهروند رابطه ای و پویا ایجاد می شود، و به همین دلیل بر دیگر
کاربریهای تک منظوره و کمابیش منفعل مانند موزه و گالری سنتی برتری دارد.
ساختار عمومی فضاهای نمایشی:
ساختار عمومی فضاهای نمایشی می باید بر اساس سلسله مراتبی از فضاهای
عمومی(مانند کارگاههای تولید نمایش و فضای کارمندان)استوار گردد و نحوه ی
دسترسی به مجموعه فضای نمایشی و تردد در فضاهای داخلی آن با توجه به حریم
محدوده فضایی بخشهای مختلف آن انجام گیرد.ساختار فضایی اینگونه ساختمانها
را با توجه به اصول هدایت کننده می توان به دو عرصه بیرونی و درونی تقسیم
نمود:
الف)عرصه ی بیرونی فضای نمایشی:این عرصه به طور کلی ارتباط مستقیم با تماشاگران است.
ب)عرصه ی درونی فضای نمایشی:این عرصه شامل کلیه ی فضاهایی است که مربوط به
امور نمایشی و اداری می شوند و از این رو با کارکنان و بازیگران ارتباط
مستقیم دارند.
شکل و انواع مختلف صحنه ی نمایش:
الف)تئاتر های دارای صحنه ی ایوانی که اینگونه تئاتر ها امکان نمایش فیلم را دارند.
ب)۰تئاتر های دارای صحنه ی میدانی که صحنه از هر سو با تماشاچیان احاطه شده
در اینگونه تئاتر ها حداکثر عمق میدان تماشاگران ۶تا۷ ردیف است و در صورتی
که جایگاه در یک سطح باشد،حداکثر تماشاگر از ۳۰۰الی ۴۰۰ نفر بیشتر نخواهد
بود.
ج)تئاتر های دارای صحنه ی هلالی یا صحنه ی آزادجلو آمده.در این تئاتر ها
صحنه به قلب جایگاه تماشاگران کشیده شده و ورودیها معمولا در پشت صحنه و یا
در داخل جایگاه تماشاگران قرار دارند.
د)نوع دیگر از تئاتر که ترکیبی از موارد بالاست در دوران ماصر مورد توجه
طراحان بوده است.این نوع تئاتر با برخورداری از یک صحنه ی انعطاف پذیر برای
تبدیل به شکلهای مختلف از خصوصیتی مستقل برخوردار است.صحنه در اینگونه از
تئاتر ها می تواند با جابجایی صندلی ها و قسمتهایی از کف به صورت
ایوانی-میدانی و هلالی ظاهر شود.به اینگونه صحنه ها چند شکلی می گویند.
برسی برنامه فیزیکی فرهنگسرا
شیب سالن نمایش:
در نمایشات تئاتری زنده معمولا از فاصله ی ۱۲ متری ،حالتهای احساسی صورت
بازیگران قابل روئیت نیست و حرکت آنها نیز از فاصله ی بیشتر از ۲۰ متر نیز
به خوبی دیده نمی شود.برای تامین دید بهتر تماشاگران لازم است تا کف جایگاه
شیب ملایمی داشته باشد و یا به صورت پله ای طراحی شود.میزان شیب در طبقه ی
همکف جایگاه برای حفظ امنیت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معلول که
با صندلی چرخ دار حرکت می کنند،حداکثر ۱۰% است و شیب های بیشتر به صورت پله
ای باید طراحی شوند که حداکثر آن ۳۵% است.
صندلی تماشاگران:
ابعاد صندلی تماشاگران طبق استاندارد ها حداقل عرض ۴۵ سانتیمتر را باید
داشته باشد و فاصله ی پشت تا پشت صندلی ها حداقل ۹۰ سانتیمتر باشد و تا ۱/۱
متر نیز می تواند باشد.
حداکثر فاصله ی هر صندلی از در خروجی نباید از ۱۵ متر بیشتر باشد و حداکثر
فاصله ی هر صندلی از راهرو جانبی ۴۵۰ سانتیمتر باشد و تعداد مجاز صندلی ها
در هر ردیف به ازای هر راهرو ۷ صندلی می باشد.بهترین چیدمان صندلی ها به
صورت قوسی و اختصاص ندادن بهترین نقاط دید(مرکز)به راهرو می باشد.
اتاق رختکن(تنفس بازیگران):
این اتاق محل استراحت،رختکن و گریم بازیگران می باشد.در فضاهای نمایش کوچک
یک اتاق ۲۰ متر مربعی برای این منظور کافی است.ولی در فضاهای نمایش بزرگتر
یک سالن غذاخوری یا آشپز خانه و محل استراحت جداگانه ای نیاز است.از این
مکان یک اتاق پر و لباس،سرویس بهداشتی و آینه قدی،کمد وسایل و میز گریم
برای گریم بازیگران قرار دارد.
اتاق سخنرانی:
در هنگام برگزاری جلسات سخنرانی در سالن نیاز به یک اتاق جهت میهمانان
سخنران وجود دارد که قبل و بعد وبین سخنرانی از سخنران پذیرایی گردد.در این
فضا که مساحت آن ۳۰ متر مربع است ،سرویس های زنانه و مردانه ،محل نشستن و
استراحت و سایر وسایل مانند کمد ،رختکن و … وجود دارد.
استاندارد ها و ضوابط طراحی سینما:
سالن انتظار سینما:
طبق استانداردها و ضوابط طراحی سینما مصوب سازمان مدیریت و برنامه ریزی
کشور حداقل میزان سطح اشتغال سالن انتظار سینما به ازای هر نفر ۳۵ سانتیمتر
مربع و حداقل حجم سرانه سالنهای سینما ۵/۱متر مربع می باشد.تعداد صندلیهای
سالن به ازای هر ۱۰۰ نفر ۱۰ صندلی می باشد.در صورت داشتن اختلاف سطح سالن
با بیرون حداکثر شیب راهرو ورودی ۸% و عرض آن حداقل ۲/۱ متر می باشد.حداقل
عرض ورودی سالن انتظار به ازای هر ۱۰۰ نفر ۵۶ سانتیمتر می باشد.
ورودی سینما:
به دلیل کار کردن سینما به مجتمع فرهنگی ، ورودی با ورودی مجتمع یکی است و فقط یک در برای ورود به سالن انتظار منظور می گردد.
گیشه بلیط فروشی:
گیشه در سینما باید در مکانی باشد که دید کافی بر فضای خارج سینما داشته
باشد و در جایی باشد که صف مربوط به آن فراهم گردد و مردم در معبر عمومی و
همچنین مانع ورود و خروج مردم از سینما نباشد.در گیشه بهتر است به درون
سالن انتظار باز گردد ، ولی این در طوری نباشد که با باز شدن آن درون گیشه
مشخص گردد و سطح آن به ازای هر نفر حداقل ۳ متر مربع می باشد.
راهروهای سالن نمایش:
عرض راهروهای سالن را بر حسب تعداد جمعیت که از آن تخلیه می شوند محاسبه می
شود.ولی نه یه این صورت که این عرض متغیر باشد.و اینگونه در نظر می گیریم
که از تعداد جمعیت هر ردیف که در دو طرف آن راهرو می باشد، ۶۰% آن از هر
راهرو تخلیه می گردند.اگر عرض در خروجی سالن نمایش از عرض راهرو منتهی به
آن بیشتر باشد باید حداقل فضایی برابر عرض خروجی جلوی در ورودی داشته
باشد.حداکثر شیب مجاز در راهرو های سالن نمایش ۸% می باشد و اگر شیب بیشتر
باشد باید از پله در راهرو استفاده گردد که ارتفاع و عمق موثر پله باید طبق
استاندارد ها باشد.پله ها ویا نقطه ی شروع شیب راهرو های سالن نمایش برای
آگاهی تماشاگران باید با چراغ مخصوص روشن گردند.مصالح کف راهروها باید از
مصالح غیر لغزنده و غیر اشتعال باشد.
برسی برنامه فیزیکی فرهنگسرا
