بررسی معماری حمامهای ایرانی
فهرست
پیشگفتار
مساجد ایران
اراک حمام چهار فصل
اردبیل حمام آقا نقیل
اصفهان حمام خسرو آقا
اصفهان حمام شاه
اصفهان حمام شاه زاده
اصفهان حمام علی قلی آقا
بندر عباس حمام گله داری
تبریز حمام نوبر
جلفا حمام کردشت
شیراز حمام وکیل
قزوین حمام محمد رحیم خان
کاشان حمام باغ فین
پیشگفتار :
در مسیر معماری آن هنگام که پویا و بارور بود و از عظمتی بی نظیر برخوردار
بود اسلام ظهور کرد و پلی بر روی اختلافات نژادی و سنن باستانی ملت ها هست و
از فراز آن نه تنها علایق معنوی بلکه حتی آداب و رسوم کشورها را در جهت
روشن و مشخصی هدایت کرد.
سؤالی که اکنون مطرح می شود این است که آیا با ظهور اسلام معماری دچار
تغییر و تحول شد یا نه؟ آیا اسلام قدرت ایجاد تغییر و تحول را داشت در
معماری میانه؟ دین اسلام تا چه حدی تعیین کننده بود؟ پاسخ های متععدی از
دیدگاه های متفاوت به این سؤال داده شده که مختصری ذکر می شود:
- دکتر پرویز ورجاوند در سخنرانی خود تحت عنوان استمرار هنر معماری و شهر سازی ایران پیش از اسلام در دوران اسلامی ذکر کرده اند :
پدیده ها و عوامل معماری که در دوران بعد از اسلام به خدمت گرفته شده
اند به اعتباری تمامی آن ها در دوران قبل از اسلام بوجود آمده و در طی
دوران بعد از اسلام با تجربیاتی که بد روی کاربرد آگاهانه تر آن ها صورت
گرفته و به گونه ای جالبتر، موفق تر و هنرمندانه تر مورد استفاده واقع شده
است. در این باره می توان موارد مختلف را بیان داشت.
مثلاً گنبد را در نظر بگیرید که دست کم از دوره اشکانی نشانه هایی از آن در
دست داریم این پدیده در دوران بعد از اسلام با اتکا بر تجربیاتی که درباره
نحوه برپا کردن آن طی چند قرن بدست آمده بود. چه از نظر جنبه های فنی و چه
از نظر فرم و زیبایی به جالبترین و شکوهمندترین شکل ممکت برپا گردیده و به
اوج ترقی رسید. با انجام یک بررسی علمی مشاهده می کنیم که شکل ها و طرح
های مختلفی که در مسجد ها عرضه شده است همگی به شدت متأثر از فرم ها و طرح
های معماری قبل از اسلام ایران است.
و...
