پاورپوینت بررسی مجموعه تجاری - فرهنگی چمستان اثر رضا دانشمیر
پروژه ها:
پروژه های دانشمیر در عین شخصی بودن پاسخی به نیاز نسل جدید ایران نیز می
باشند، تمامی ان ها سعی دارند هویت و نقش جهانی خود را در عرصه‌ی فرهنگ و
هنر مشخص کنند. کارهای او از بابت پاسخگویی به نیازهای مستقل پروژه و نقش
در پیشبرد فرهنگ معماری معاصر ایران قابل بررسی هستند با مقدمه فوق آنچه در
آثار رضا دانشمیر می توان یافت از یک سو تلاشی است پیگیر برای ادراک
موقعیت نیروهای مؤثر در بستر فیزیکی بنا و سازمان دهی فضایی عناصر دیگر به
صورتی که تا حد امکان منجر به گشایش محیط و بر قراری ارتباط میان بیرون و
درون شوند؛ چالشی در طراحی فضای ساخته شده و نشده به صورت توأمان ، یک بازی
بدون توپ .
شاید بتوان با آنالیز کردن پروژ پردیس سینمایی پارک ملت که از آثار برجسته
وی محسوب می شود تا اندازه ایی بتوان این تعمال بافتاری و حرکت بیم بودن و
نبودن کالبدی را ره گیری نموده؛ این پروژه در منطقه سه شهرداری تهران در
زمینی به مساحت شش هزار متر مربع درجنوب غربی پارک احداث گردیده است.
همچنان که از شواهد امر پیداست دانشمیر سعی بر ایجاد تحولی در معماری معاصر
و همت بر ساخت یک پروژه کاربردی و در عین حال مطابق با معماری امروز جهان
داشته است. در راستای رسیدن به این اهداف نیز به ایجاد یک فرم مدرن با
استفاده از مصالح مدرن پرداخته است حرکت فضایی درون ساختمان جریان پنهان و و
آشکار شدن فضا ها را در امتداد حرکت رامپ ها و کلیدورها به دنبال دارد که
با ایجاد کشش در شناخت فضا منجر به یک دیالُگ فضایی با بافت پیرامون می
شود.
از عناصر مهم در طراحی این مجموعه استفاده از خطوط نرم در فرم و منظر آن می
باشد که به خوبی، مراجعین را به داخل مجموعه هدایت می نماید. یکی از جالب
توجه ترین فضاهای آن نیز فضای ورودی است که به صورتی کاملاً تعریف شده در
فاصله موجود بین فرم و زمین تعبیه شده است. وجود دو ورودی در دو سمت از
گمراهی افراد برای ورود به مجموعه می کاهد.خود دانشمیر در مورد فرآیند خلق
این وردی می گوید: “شانزده متر داخل زمین رفتیم و بررسی ها و اقدامات لازم
صورت گرفت تا به ریشه درختان پارک صدمه وارد نشود و با در نظر گرفتن دو
سالن نمایش در امتداد یکدیگر ایوان سر پوشیده ی بزرگی ایجاد گردید که
دستاورد اصلی پروژه برای شهر و محل گفت و گو و تبادل نظر، اجرای مراسم و
رویداد های متنوع فرهنگی و اجتماعی بود، تآثیر این استراتژی در سازماندهی
فضایی عناصر پروژه منجر به ایجاد سه فضای باز و کشیده گردید فضای اول در
زیر زمین مربوط به فعالیت های نمایشگاهی ، فضای دوم در همکف به ایوان
سرپوشیده ی ورودی و فضای سوم در بالاترین سطح به رستوران و فود کورت مجموعه
اختصاص پیدا کرده اند . این سه فضای باز افقی توسط دو فضای عمودی در دو
سوی خود که شامل فضا های انتظار و خدماتی است به یکدیگر متصل می شوند.
ارتباط مجموعه شامل راهرو ها ، پله های برقی و آسانسور ها نیز از فرم سالن
ها و این فضا های باز ناشی میگردند. کشیدگی و انحنای خاص فرم پروژه و وجود
مقاطع متغیر عرضی ناشی از آن ، امکان طرح رمپ نرم و مواج را در طول پروژه و
در جبهه ی شمالی مهیا گردانید بنابراین همانند پیاده روها، مسیرهای
توپولوژیکی ایجاد نموده و مناظر بدیعی را در هنگام حرکت فراهم می آورد حس
امنیت فضایی در درون این بنا مفهومی است در تضاد با مفهوم مدرن آن که به
شکل باز و سرد در فضا اریه می شود و در اینجا فضا با وجود به کار گرفتن
شیشه ، فلز و بتن در تقابل با سادگی یکسو نگرانه مدرن ، با لحنی جادویی به
تجربه گذاشته می شود، در نهایت فرم پروژه و عناصر موجود در درون آن خود را
با شکل سایت هماهنگ کرده و به صورت یکپارچه ، همانند موجودی زنده که دارای
اجزا یی مرتبط و منتج از یکدیگر است عمل می نماید.
جدا از تمامی تفاسیری که غالبا طراحان اثار بر طرح مطرح می سازند این پروژه
البته با انتقادات بسیاری روبه رو شد، به غیر از انکه حجم پاپیونی ایی که
هم در پلان و هم در مقطع متحرک است ذاتا با روح ایستای رسوخ کرده در این
مُلک در تضاد بنیادین قرار دارد و از این نظر پروژه برای ضد فرهنگی شناخته
شدن از سوی برخی بی نهایت پر پتانسیل می باشد، غالب انتقادات مطرح شده بر
پروژه را می توان زیر عنوان هویت گرایی ملی دارای ارجاعات تاریخی صورت بندی
نمود، هویت گرایی ملی ایی که بروز فرم را در مقام ارزش گذاری کاملا مِلک
تِلق تاریخ گرایی بومی و زیبایی شناسی برامده از ان می داند، جدا از ان که
دانشمیر توانسته باشد در این رویارویی رسانه ایی به این انتقادات پاسخ دهد
کلی ترین هدفی که در این اثر پی گیری می نموده را عبور از ساخت صرف یک
سینما می داند:”ما هدفمان تنها ساخت یک سینما نبود و می خواستیم پدیده ای
به شهر اضافه کنیم پدیده ای که مردم را به فکر وا می دارد و چشم اندازهای
جدیدی را برایشان مهیا می کند”، همین انگاره مقیاس به طوری که اثر از نظر
مقیاسی دوگانه عمل کند و ضمن خارج نشدن از خود بتواند در مقیاس شهری نیز یک
پاسخ مثبت و درست به وضعیت و مخاطب بدهد، می تواند ره یافتی چند وجهی
تبیین نماید که خود او غالبا تحت عنوان ساختارزدایی پاسخ گو از ان یاد می
کند؛ ساختارزدایی به علاوه ی درمقیاس خود عمل کردن بنا از بعد هنری، رعایت
جزییات بدیع و خوشایند، چنین فضاهایی فضاهای زندگی هستند اما علاوه بر آن
نیازهای عملکردی را نیز برآورده می سازند و به زندگی روزمره نیز ارج می
گذارند و از این طریق در ناخودآگاه جمعی مخاطب اثر، که فاکتورهای مشابه و
ثابتی در خصوص معماری و ساختمان وجود دارد، پاسخ مثبت می گیرد، از این منظر
پردیس سینمایی ملت می تواند الگویی مناسب برای اشتی فرهنگی با فرم هایی
بدیع و ناشناخته باشد
.و.....
