بخشی از مطلب
یکی از ارسن‌های مهم که برخی ساختمانهای آن از شیوه آذری است، خانقاه و
آرامگاه شیخ احمد جام است. این ارسن در چند دوره از سده ششم تا قاجاریان
ساخته شده است. با تأسف در این روزگار گورستان آن را به پارک تبدیل
کرده‌اند.
این زیارتگاه در میان جاده مشهد به هرات ساخته شده و دربرگیرنده ده
ساختمان است که در پیرامون دو میانسرا ساخته شده‌اند. در بخش کانونی و در
دل ارسن، گنبدخانه‌ای است که در سال 632 ق ساخته شده است. زمانی (در آنسوی
میانسرا) مدرسه و خانقاهی بوده که اکنون نیست. در جلوی گنبدخانه، ایوانی
بلند است که به میانسرا باز می‌شود.
آرامگاه شیخ احمد جامی یکی از جاذبه‌های گردشگری استان خراسان رضوی است که
در حاشیه شمال غربی شهرستان تربت جام در کنار مقبره و مسجد خواجه عزیزالله
در محله‌ای که سعدآباد خوانده می‌شود، قرار دارد.
این بقعه در واقع یک مجموعه است که از بخش‌های مختلفی چون مقبره شیخ احمد،
ایوان، گنبدخانه، مسجد کرمانی، گنبد سفید، مسجد عتیق، مدرسه امیر
جلال‌الدین فیروزشاهی و مسجد جامع نو تشکیل شده است. البته الحاقات دیگری
در این مجموعه وجود دارد که در دوره‌های مختلف به وجود آمده‌اند مانند
آب‌انبار، مسجد زیرزمینی و قبور مجاور مزار.
در قسمت شرقی مجموعه، ورودی واقع شده و به گونه‌ایست که نظر انسان را به
خود جلب می‌کند. معماری این بخش شامل پیش‌طاق ورودی، آستانه درگاه با درِ
چوبی و طاق‌های دو اشکوبه به طرفین است. درِ چوبی قدیمی مجموعه آراسته به
کتیبه‌های کوفی است که به دلیل محو شدن بیشتر قسمت‌های آن، قابل خواندن
نیست اما ظاهر آن نشان از قدمت این اثر دارد.
