بخشی از مطلب
شهر ، روستای ماسوله در غربی ترین قسمت گیلان قرار گرفته است.منطقه ای که
ماسوله در ان واقع شدهاست منطقه ای کوهستانی است.مردم ماسوله مردمی کشاورز
نبوده واغلب انها به تجارتودامداری اشتغال دارند. ماسوله در دامنه کوهی با
شیب زیاد قرار گرفته است.علاوه برشیب شمال-جنوبی دو شیار نیز شیب شرقی-غربی
یه شهر داده اند. ارتفاع از بلندتریننقطه تا پایین تریم قسمت ان حدود 100
متر می باشد. تعداد خانه ها در این شهر حدود700 خانه می باشد .قدمت ان به
تقریبا به قرن9 می رسد.
اقلیم ماسوله
ماسوله بین دو شهر رشت وزنجان واقع شده است که شهر رشت دارای اقلیم دارای
اقلیم معتدل ومرطوب وشهر زنجان دارای اقلیم سرد می باشد. بنابراین اقلیم
ماسوله تلفیقی ازاین دو اقلیم است. ماسوله زمستانهای بسیارسرد وتابستانهای
معتدل دارد.در عین حال آفتاب تابستانی ان سوزندهاست.
تاَثیرعوامل زیست محیطی-اقلیمی بر معماری وشهرسازی ماسوله:
ازانجا که اقلیم ماسوله ترکیبی از دو اقلیم معتدل ومرطوب و اقلیم سرد می
باشد معماری بومی ان نیز تلفیقی از معماری بومی دردواقلیم معتدل ومرطوب
مناطق شمال ایران ومعماری بومی اقلیم سرد مناطق شمال غربی ایراناست.
مورفولوژی وبافت شهری:
درماسوله نیز مانند سایر شهرهایی که در منطقه ای کوهستانی واقع شده اند بافت شهری به صورتپله کانی ومطبق می باشد .
به دلیل بارندگی بسیار زیاد ورطوبت بیش از حد در ماسوله فرم بنا در این شهر عمدتا در جهت مقابله با این دو عامل شکل گرفتهاست.
جهت گیری:
ارآنجا که در مناطق معتدل ومرطوب بهترین راهحل جهت تنظیم شرایط
محیطی-استفاده از جریان باد وتهویه هوا می باشد بهترین مورفولوژی معماری با
فرم برونگرا است. در این فرم جهت تامین اسایش انسان ساختمانهارا تا حد
ممکن در ارتفاع بلند تراز سطح زمین واز دو یا چهار طرف باز وبه صورت
برونگرا می سازند. وجود بالکن ها به عنوان فضای زیستی که باعث تلفیق فضای
داخلی را با فضای خارجی ساختمان شده است وهمچنین پنجره های بزرگ درنمای
ساختمان همگی دال بر برونگرایی معماری ماسوله است.از سوی دیگر بافت شهری در
ماسوله نوعی همزیستی بین فضای سبز به عنوان محیط طبیعی ومعماری به عنوان
محیط مصنوع را ایجادکرده است که خود از اصول مهم معماری همساز با محیط زیست
است. می توان ادعا کرد که ماسوله یک باغ شهر است. درماسوله نیز مانند سایر
شهرهایی که در منطقه کوهستانی واقع شده اند- بافت شهری در قسمت پایین دره
قرار نمی گیرد چون در هنگام شب هوای سردکه سنکین تر است به پایین دره نفوذ
می کند وهمچنین در این قسمت از دره خطر سیل وجوددارد. از طرف دیکر سمت
شمالی کوه هموارهدر سایه قرار دارد وبسیار سرد است و باعث عدم اسایش ساکنین
می گردد .همین طور قسمت بالای کوه نیز به دلیل شدت زیاد باد وعدم وجود
حصار برای کنترل ان برای استقراربافت شهری مناسب نمی باشد. بهترین قسمت
یرای استقراربافت شهری وسازگاری هر چه بیشتر با شرایط زیست محیطی درقسمت
وسط کوهپایه ودر سمت جنوبی ان است. جهت بناهی مختلف با جهت شیب طبیعی زمین
هماهنگی دارد به همین دلیل بخشی از بناهای شهر رو به جنوب وتعدادی نیز رو
به جنوب شرقی است.جهت گیری شهر ماسوله با زمستانهایبسیار سرد وتابستانهای
معتدل در بخش جنوبی کوه برای دریافت هر چه بیشتر افتاب جهت گرمایش در
زمستانهای یرفی وسرد ماسوله نشان دهنده تاثیر شرایط زیست محیطی در شکل گیری
بافت شهری ان می باشد.
دسترسی ها:
مسیرهادرشهر ماسوله با بافت شهری پله کانی طوری طراحی شده اند که با شیب
ملایم محیط هماهنگباشند. دونوع مسیر دسترسی های شهری راممکن می سازد .یکی
مسیرهای طولی وموازیاست که تعداد این نوع مسیرها بسیار کم استودوم مسیرهای
عرضی است که تعداد انها نسبتا زیاد و سیرکولاسیون را بین فضاهای شهری در
قستپایین وبالای شهر فراهم می کنند. ازویژگیهای بسیار مهم ماسوله استفاده
از بام خانه ها به عنوان مسیر است. شهروندان دراستفاده از بام خانه هایشان
به عنوان یک مسیر عمومی توافق دارند. در واقع پشت بامهاحیاط اجتماعی مردم
است که در مراسم مختلف وجشنها به فضاهای تجمع شهری تبدیلمی شوند. قدم زدن
در پشت بامها یک زندگی جمعی است . افراد در پشت بام های با ارتفاع های
مختلف دید ومنظرهای متنوعی ازطبیعت را تجربه می کند.لازم به ذکر است که طول
قطعات برای ایجاد دسترسی به ارتفاعبالاتر محدود است وخانه هایی که در این
قطعات قرار می گیرند هر کدام به مسیرهایمختلفی دسترسی دارند. گاهی نیز از
ساباط جهت ارتباط بین دو مسیر موازی استفاده میشود.
فهرست مطالب
پیشگفتار
عوارض شکل‌گیری روستا
موقعیت قرارگیری
تاریخچه
تیره و نژاد
هنر و فرهنگ مردم ماسوله
بقعه‌های ماسوله
مساجد ماسوله
اقلیم ماسوله
دسترسی‌ها
معماری ماسوله
بازشوها
پنجره‌ها
مطالعات محیطی
منزل گلابتین کامران(حبیب ملکی)
پلان طبقه همکف
پلان طبقه اول
نما
برش
عملیات مرمتی
با ز سازی بام ودامنه بام
برچیدن تالار موجود
بازسازی تالار
برچیدن بخشی از سقف طبقه همکف
باز سازی سقف همکف
تکمیل سرویس بهداشتی طبقه اول
عملیات مرمتی دیوارهای داخلی و خارجی
ماسوله به عنوان یک نمونه ارگانیک
سیستم ساختمان سازی و پلان‌ها
اماکن تاریخی ماسوله
طبیعت و گردشگری
بررسی نمونه‌های مشابه
فهرست منابع
