پاورپوینت بررسی توسعه ی پویا و مبحث پایداری
بخشی از مطلب
مفهوم « توسعه ی پویا » چارچوب جدیدی ایجاد می کند که تمام فعالیت های بشری
می تواند ریشه در آن داشته باشد. توسعه پویا ، کیفیت کلی زندگی را متاثر
ساخته ، دستیابی متداوم به منابع طبیعی را تضمین کرده و از تخریب بی رویه ی
محیط زیست جلوگیری می کند. اما این واژه در خطر تبدیل شدن به « عبارتی مهم
و کلی » قرار دارد که توسط سیاستمداران ، برنامه ریزان و همچنین کارشناسان
کوچک و بی ارزش جلوه داده می شود تا از طریق جا انداختن « سلامت زیست
محیطی » که غالباً هم دروغین و بیهوده است ، کار وبارشان روال عادی اش را
حفظ کند. تعریف اولیه ای که در سال 1987 برای « پویایی » ارائه شده تا حدی
مبهم می باشد : « توسعه ی پایدار ، عبارت است از توسعه ای که نیاز های نسل
حاضر را تامین می کند بدون اینکه توانایی نسل های آینده در تامین
نیازهایشان را به خطر بیاندازد». اما این نیازها چگونه و توسط چه کسی باید
تعریف شوند؟ بر اساس چه معیار یا معیارهایی می توانیم کشوری را توسعه یافته
یا در حال توسعه بدانیم؟ نیاز واقعی کدام است و چه نیازی را باید زیاده
طلبی بخوانیم؟ و نهایتاً همه ی این مسائل را از چه طریق باید ارزیابی کنیم؟
شاید یکی از جوابهای ممکن به همه ی سوال های بالا ، سنجش مقدار تقریبی
سرمایه هایی است که قابل انتقال از نسلی به نسل دیگر هستند. چنین سرمایه ای
از 3 بخش تشکیل شده:
1- « سرمایه ی مصنوعی » [ مکان ساخته ی دست بشر و تاسیسات زیر بنایی همچون کارخانه ها ، مدارس و جاده ها ]
2- « سرمایه ی انسانی » [علم ، دانش و مهارت ]
3- « سرمایه طبیعی » [ هوای پاک ، آب سالم ، تنوع زیستی و غیره ]
توسعه ی پویا ، یعنی هر نسلی باید با تکیه بر دستاوردهای نسل پیشین و نه
فقط با تکیه بر اصل سرمایه به حیاتش ادامه دهد که این تصور، در مورد توسعه ی
پویا بحث بر انگیز بوده و هست. برخی مردم عقیده دارند که مادامی که سرمایه
ی کلی ( متشکل از 3 بخش ) حفظ شود ، می توان از یک بخش آن ( مثلاً سرمایه
طبیعی ) برای توسعه بخش دیگری از آن ( مثلاً سرمایه انسانی ) استفاده کرد.
این دیدگاه را « پویایی ضعیف » می خوانند و بسیار همخ مورد توجه منافع
تجاری و سیاسی قرار می گیرد. طرفداران « پویایی قوی » بر این عقیده اند که «
سرمایه ی طبیعی » نباید بیش از این تقلیل یابد ، زیرا که پیامد های آن (
همچون انقراض حیوانات و تخریب گسترده ی جنگل ها ) ممکن است بر گشت ناپذیر
بوده و تاثیر آن در طولانی مدت بر روی زندگی ما باور نکردنی باشد. بیشتر
دانشمندان و زیست شناسان ، طرفدار دیدگاه دوم ( پویایی قوی ) هستند ، اگر
چه هنوز هم تضادهایی در عقاید برخی از آنها وجود دارد.
توسعه پایدار
توسعه را می توان تکامل سطح زندگی و رسیدن به شرایط آرمانی در حوزه
اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانست که تحقق مفاهیم آزادی عدالت، پویایی
اجتماعی، توسعه انسانی و رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه می
آورد. همچنین توسعه را کشف روش های دستیابی به حرکتی تکاملی به شمار می
آورند که پدیده های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را متعادل ومتوازن می سازد و
شرایطی نوین را برای پویای اجتماعی، اقتصادی و تحقق عدالت اجتماعی فراهم
می کند[1].
برخلاف پیشرفت که حرکت به سمتی تازه را القا می کند، توسعه نوعی انطباق
پذیری با چیزی که هم اکنون موجود است و استمرار در تحول که آن را هویت می
نامند، القا می کند و لذا از مفهوم پیشرفت متمایز می شود.
از جمله تعاریفی که در توسعه پایدار استفاده می شود، تعریفی است که دراجلاس ژنو مطرح گردید و بر این اصول استوار است:
1- در توسعه پایدار انسان مرکز توجه است، انسان های هماهنگ با طبیعت سزاوار حیاتی توام با سلامت و سازندگی هستند.
2- توسعه حقی است که باید به صورت مساوی نسل های کنونی و آینده را پوشش می دهد.
3- حفاظت از محیط بخش جدا نشدنی از توسعه است و نمی تواند به صورت جداگانه بررسی شود.
تعریفی که درکمیسیون براندتلند از توسعه پایدار ارایه شده عبارت است از
«توسعه ای که بتواند نیازهای کنونی را بدون از دست دادن توانای های نسل های
آینده درتامین نیازهایشان ایجاد کند.»
طبق آنچه بیان شد، مفهوم توسعه پایدار را به معنی ارایه راه حل هایی
درمقابل الگوهای سنتی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی می توان دانست که بتواند
از بروز مسایلی همچون نابودی منابع و تخریب اکوسیستم ها، رواج بی عدالتی و
پایین آمدن کیفیت زندگی جلوگیری نماید. برای التفات از آگاهی از حرکت یک
جامعه در مسیر پایداری و یا زمینه های مرتبط با حرکت پایداری، به ناچار
لازم است به بیان شاخص هایی در زمینه پایداری پرداخته شود. به طور کلی
مفاهیم توسعه پایدار در سه حیطه درای مضامین عمیقی است:
1- پایداری محیطی2- پایداری اقتصادی3- پایداری اجتماعی
و.....
