قابهای
چند طبقه پیش ساخته در هر دو نوع ساختمانهای مسکونی و صنعتی مورد استفاده
قرار گرفته اند. البته چون مقدار تیغه بندی ها در سازه های صنعتی معمولاً
کمتر از ساختمانهای مسکونی می باشد، استفاده از سیستم قاب در ایجاد
ساختمانهای صنعتی متداولتر بودن است. در اینگونه سیستمها برای تیغه های
موجود می توان عملکردهای متفاوتی در نظر گرفت. گاهی با رعایت جزئیات اجرائی
مناسب آنها را کاملاً از اسکلت جدا می کنند تا بر شکل پذیری قابها در
جریان اثر زمین لرزه تأثیر نگذارند و در مواردی دیگر تمام یا تعدادی از
آنها به عنوان دیوارهای سازه ای و باربر در نظر گرفته می شوند که باید توان
مقاومت در برابر نیروهای افقی زلزله را داشته باشند. با توجه به سختی قابل
ملاحظه دیوارهای برشی این واقعیت آشکار می شود که با استقرار مناسب آنها
در سیستم اسکلت، مقاومت سازه در برابر بیشتر نیروهای افقی حاصل از زلزله
تأمین می گردد. جابجایی افقی سازه محدود شده و علاوه بر آن , قابهی برشی در
سیستم قاب خمشی ممکن است با مزایائی همراه باشد، در مواردی که اتصال تیرها
و ستونها پیش ساخته به صورت مفصلی در نظر گرفه می شوند، استفاده از آنها
اجتناب ناپذیر است.
قابهای پیش ساخته از ترکیب اجزاء خطی و یا قابهای فضائی کوچکتر متشکل از
قطعات خطی ساخته می شوند. از مهمترین مزایای استفاده از ترکیب قابهای فضائی
کوچکتر، امکان در نظر گرفتن اتصالات در نقاط غیربحرانی است. مثلاً اتصالات
را می توان در میانه ارتفاع طبقات یا میانه دهانه ها پیش بینی نمود تا از
نواحی بحرانی که در آنها حداکثر لنگر خمشی در اثر نیروهای زلزله پدید می
آید به دور باشند. با این حال به دلیل مشکلاتی که در قالب بندی، نقل و
انتقال و اجرای قابهای فضائی وجود دارد معمولاً در تولید قابها، روش ترکیب
اجزاء خطی ترجیح داده می شوند. در این روش اتصالات معمولاً در محل برخورد
تیرها و ستونها قرار دارند. به بیان دیگر تیرها معمولاً به صورت پیش ساخته
به کارگاه حمل می شوند و طولی معادل طول دهانه آزاد بین ستونها دارند.
ستونها نیز که ممکن است در کارخانه یا در کارگاه پیش ساخته شده باشند و یا
در محل ریخته شوند, طوری اجرا می گردند که از محل برخورد تیرها عبور
نمایند. برای سهولت اجراء در اطراف ستونها نشیمن هایی به صورت کنسول های
کوتاه پیش بینی می شود تا تیرها روی آنها مستقر شوند. البته نشیمن های یاد
شده به انتقال نیروهای برشی قائم انتهای تیر ناشی از اثر بارهای ثقلی کمک
می کنند.
اتصال صلب تیر به ستون
اتصالات موجود بین قطعات پیش ساخته را می توان به گونه ای طراحی نمود که
هنگام تأثیر سربارها و یا نیروهای حاصل از زلزله به قاب، به صورت گیر دار
عمل نماید. در این حالت برقراری پیوستگی بین میل گرد های طولی در محل اتصال
تیر به ستون به کمک جوش دادن آنها روی صفحه فلزی اتصال با استفاده از
انواع گیره ها و یا مهار نمودن میل گردها در حجم مناسبی بتن در جا ریخته
شده امکان پذیر است. هر چند امکان بتن ریزی ستونها در محل موجود است در هر
حال فضای خالی بین انتهای تیرها و ستونها باید بطور کامل با بتن پر شود.
نمونه ای از اتصالات گیردار تیر به ستون در شکل نشان داده شده است.
اتصال مفصلی تیر به ستون
طراحی اتصالات تیر ها و ستونهای پیش ساخته به صورت مفصلی نیز امکان پذیر
است. در این حالت تیرهای پیش ساخته روی نشیمن هایی که در اطراف ستونها پیش
بینی شده است قرار داده شده و یا تعبیه میل مهارهایی قائم یا جوش دادن کفشک
های فلزی انتهای تیر به ستون بدون دخالت لنگر خمشی فراهم می آید. شکل
نمونه ای از این نوع اتصال را نشان می دهد. دراتصالاتی که در آنها از جوش
کفشک های فلزی استفاده می شود لنگر های پیچشی احتمالی حاصل از بارگذاری
نامتقارن کف طبقات نیز از تیر به ستون منتقل می شود. قابهای با اتصال مفصلی
تیر به ستون تنها برای تحمل بارهای ثقیلی طراحی می شوند و تأمین مقاومت
ساختمان در برابر نیروهای افقی زلزله با قرار دادن دیوارهای برشی پیش ساخته
یا درجا ریخته شده به تعداد کافی و در موقعیت های مناسب صورت می گیرد.
دراینگونه سیستمها کف ها باید طوری طراحی شوند که همانند دیافراگم صلب عمل
نموده و نیروی افقی زلزله را به دیوارهای برشی انتقال دهند.
فهرست مطالب
نداشتن قلاب 90 درجه آرماتورهای سراسری تیر داخل ستونهای انتهایی
رد کردن آرماتور سراسری تیرها خارج از آرماتورهای ستونها
اجرای ضعیف تیر در ناحیه اتصال
اجرای نامناسب اتصال ستون به تیر
شکست اتصال تیر-ستون در سازه بتنی
عدم اجرای مناسب قالب بندی در محل اتصال تیر به ستون
اجرای بسیار ضعیف انتهای ستون و محل اتصال آن به پوتر
شکست در اتصالات ضعیف بتنی
گسیختگی برشی اتصالات
شکست برشی اتصالات در زلزله Kocaeli
کمانش میلگردهای طولی ستون در ناحیه اتصال
کمانش میلگردهای طولی تیر در ناحیه اتصال
شکست گره اتصال
اتصال نامناسب پوتربه ستون
کمبود کاور تیر و اجرای اشتباه قالب بندی و بتن ریزی تیر بتنی
کاور بسیار کم بتن و عدم بتن ریزی و محصور شدن میلگرد های انتهایی تیر
اجرای بسیار نامناسب بتن پوتر و کاور ضعیف آن
عدم رعایت پوشش بتنی تیر ها
عدم اجرای کاور بتنی در پوتر و بیرون زدگی ابعاد ستون از تیر
پوشش میلگرد پوتر با گچ
تخریب تیر ناشی از تهاجم کلرایدی در بندر عباس
عدم نظافت قالب تیرها قبل از بتن ریزی
سرگیر بودن یا شانه گیربودن تیرهای بتنی در سرویس پله
ایجاد شکست در پوتربتنی راه پله به دلیل قالب بندی نامناسب
کرمو شدن بتن پوتر های بتنی
قراردادن اجسام خارجی دربتن ( بلوک پی استایرن)
عدم دقت کافی در ریختن بتن درجا و ویبره بتن
ویبره غیر اصولی قسمت فوقانی تیر
شکست خمشی و شکست برشی برای تیر بتن آرمه
شکست برشی تیر
ترک در تیر در محل برخورد نیروهای قوی و متمرکز
ایجاد لولای خمیری درتیر علت وقوع خرابی : لنگر خمشی زیاد
عبور لوله های تاسیسات از داخل تیر بتنی
تخریب تیر بتنی برای عبور تاسیسات
