دانلود,پاورپوینت معماری روستای تاریخی و صخره ای میمند در استان کرمان,pptx
مطلب مفید
این روستای باستانی که با شماره ۴۱۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از
معدود موارد معماری صخرهای است که به شکلی گسترده در تمامی ساختار روستا
استفاده شدهاست. نمونههای معماری صخرهای هرچند که در دیگر کشورها نیز
بهطور معدودی به چشم میخورد، اما هیچکدام جاذبههای فرهنگی، تاریخی و
گردشگری میمند را ندارند. به عنوان نمونه مهمترین شاخصه این روستا در
مقایسه با مواردی چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia) ترکیه مسکونی بودن
واحدهای صخرهای میمند است که این خصوصیت در سایتهای مشابه میمند کمتر به
چشم میخورد؛ به عبارت دیگر زندگی هنوز معنای خود را در میمند از دست
نداده است.
بخشی از مطلب
هرگاه در صخره ای حفره ای ایجاد نماییم و به تدریج حفره را وسعت دهیم تا
فضاهای مورد احتیاج مثلاً خانه و یا آرامگاهی ایجاد شود آنرا معماری صخره
ای می نامیم. به عبارتی معماری صخره ای محصول مبارزه انسان با صخره، جهت
ایجاد فضای مناسب است. در معماری صخره ای از مصالح آزاد و معمولی، ساختمان
به وجود نمیآید بلکه ساختمان از صخره طبیعی است. معماری صخره ای در درون
صخره به وجود می آید و سنگ صخره ای کالبد آن است، زیرا مانند پوسته ای
مستحکم اطراف این فضای درونی را گرفته است. بناهای معمولی به راحتی بر اثر
عوامل طبیعی، انسان و گذشت زمان ویران می شوند در صورتیکه این عوامل در
معماری صخره ای تهدید به شمار نمی آید، بلکه فقط زمین لرزه ای شدید
میتواند تا حدودی به معماری صخره ای آسیب برساند. بنابراین معماری صخره ای
به عنوان یک مجموعه تاریخی از نظر هنر معماری، باستان شناسی، تاریخ ادیان و
روابط فرهنگی در خور اهمیت و شایان توجه است، همچنین معماری صخره ای از
نظر دفاع در مقابل هجوم دشمنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به نظر می رسد معماری صخره ای در نقاطی به وجود آمده که سنگها استقامتشان
کمتر بوده و بشر با سنگهای سست به مبارزه برخاست و پس از به دست آوردن
تجربه کم با سنگهای سخت نیز درافتاد. در قاره اروپا هنوز آثاری که از
معماری صخره ای، اشکال مقدس و مذهبی وجود دارد از سایر انواع متمایزتر و
برجسته تر است که آثار معماری باستانی از اینگونه هستند. در مناطق مختلف
جهان نمونه های متعددی از معماری صخره ای وجود دارد که در عین شباهتهای کلی
میان آنها در نحوه استفاده از فضا، تعداد طبقات، نحوه دسترسی، وجود تنوع
کاریهای مختلف و میزان و شدت دخالت بشر در طبیعت، تفاوتهای جدی میان آنها
وجود دارد. در قاره اروپا به ویژه در جنوب این قاره یعنی در نواحی
اسپانیا(ناحیه مینورکا)، در ناحیه اتروریای ایتالیا و یونان کنار چشمه ای
در کاستالی و دفلی موارد متعدد معماری صخره ای وجود دارد. در نواحی
تریپولی، روستای صخره ای با حدود ???? نفر جمعیت که گویا هنوز مردم آن در
صخره ها زندگی می کنند وجود دارد. یکی از مراکز معماری صخره ای در آسیای
صغیر در دره گرمه در قلب آناتولی در فاصله حدود ??? کیلومتری جنوب شرقی
آنکارا قرار دارد. طبیعت در گرمه منظره ای ساخته که کمتر واقعی به نظر می
آید. هزاران صخره گوناگون، تکی، جفتی، مسطح، غیر مسطح و دوک مانند در حدود
?? تا ?? کیلومتر از فضای باز طبیعت را اشغال کرده اند. کوههای به شکل هرم و
قارچ و همچنین کوههایی به شکل کوره های آجرپزی و ستونهای عظیم و سکوهای
غول آسا منظره بدیعی را به وجود آورده است. در گرمه خانه ها، کلیساها و
دیرهای صخره ای قدیمی اکنون به عنوان طویله و انبار و به ندرت به عنوان
خانه مورد استفاده واقع می شوند. بعضی از خانه ها دو طبقه و اغلب دارای
فضایی بیضی شکلند. در داخل آنها سکو برای خواب، اجاق و میز تعبیه شده است.
فضاهای فرعی برای نگهداری احشام و انبار نیز به وجود آمده است. این خانه ها
اغلب به وسیله پلکان مارپیچ بسیار مشکل قابل دسترسی است. علاوه بر گرمه در
نواحی پونتوس، فریجیه، لودیه و پافلاگون نیز نمونه هایی از معماری صخره ای
دیده می شود. نوع دیگری از سازگاری با طبیعت و استفاده از امکانات آن برای
زندگی، احداث واحدهای مسکونی و سایر کاربریهای مورد نیاز بشر در دل زمین
است. در یک نمونه شاخص از اینگونه سکونت در یک منطقه کوهستانی به نام
"ماتماتا" در کشور تونس است که به دلیل محدود بودن اراضی قابل کشت و کار،
مجموعه های سنگی خود را به صورتی تقریباً مدفون به عمق زمین برده اند و از
سطح زمین برای ایجاد نخلستانها استفاده می کنند.
روستای صخره ای میمند مرکز دهستان میمند در فاصله ?? کیلومتری شمال شرق
شهربابک در استان کرمان واقع شده است. این دهستان از شمال به شهرستان
رفسنجان و از طرف جنوب شرقی به شهرستان سیرجان محدود می شود. دسترسی به این
روستا از طریق جاده آسفالته شهربابک ـ سیرجان است که پس از طی مسافتی حدود
? کیلومتر در سمت چپ( کنار گورستان عمومی شهربابک موسوم به بهشت زهرا)
جاده ای منشعب می شود که در نهایت از مسیر پاقلعه به رفسنجان منتهی می شود.
با پیمودن مسافتی حدود ?? کیلومتر مجدداً به جاده ای آسفالته در سمت چپ می
رسیم که تا روستای میمند ? کیلومتر فاصله دارد. دهستان میمند در عرض
جغرافیایی?? درجه و ?? دقیقه و طول جغرافیایی ?? درجه و ?? دقیقه قرار
دارد. ارتفاع آن از سطح دریا ???? متر و وسعت آن در حدود ??? کیلومتر مربع
است.
بی شک روستای میمند یکی از باستانی ترین سکونت گاههای انسانی ایران و جهان
است که از هزاره های پیش از ظهور اسلام تاکنون همچنان پابرجاست و به حیات
خود ادامه می دهد. ظاهراً در کتاب تاریخ و جغرافیای قدیم ایران نامی از این
روستا ذکر نشده است. البته ادعای محققان معدودی است که در چند دهه قبل از
این روستا بازدید کرده و در مورد آن به تحقیق پرداخته اند و گرنه به دلایلی
بررسی جامع پیرامون میمند و نحوه شکل گیری و سیر تطور تاریخ آن مسائل
نامکشوفه فراوانی را پیش روی محققان رشته های مختلف علوم می گذارد که گشودن
هر کدام از این دربهای بسته می تواند به روشن شدن تاریخ تمدن بشر در این
گوشه عالم و حتی جهان کمکی به سزا و درخور نماید. گویا قدیمی ترین متنی که
در کتاب تاریخی درباره ویژگی های معماری و فضا و کالبد میمند آمده است
متعلق به نویسنده انگلیسی به نام ستوان پاتینگر می باشد که در سال ????
میلادی در هنگام گذر از کرمان به فارس، از میمند گذر کرده و چند سطری از
سفرنامه خود را به خانه های میمند اختصاص داده که در داخل کوه کنده شده
اند. نویسنده فرانسوی دیگری به نام ارنست بروتن نیز در سال ???? میلادی
نوشته است: "کرمان شهریست که در دل کوه ساخته شده است" و می افزاید: "اهالی
این شهر علی الهی هستند". در کتاب تاریخ کرمان نوشته احمد خان وزیری
کرمانی و تصحیح دکتر باستانی پاریزی، آنچه در کتب تاریخی قدیم درباره میمند
آمده گردآوری شده است. این مطالب همگی بر وجود و حضور میمند کرمان در زمان
ظهور اسلام و تسلط اعراب بر ایران و بعد از آن حکایت دارد. اما از
ویژگیهای معماری خانه و کوچه ها و مردم میمند ذکری به میان نیامده است.
اغلب صاحب نظرانی که به بررسی تاریخ پیدایش میمند پرداخته اند تقریباً بر
این نکته اتفاق نظر دارند که هسته های اولیه روستای میمند در زمانی که
ساکنین فلات ایران هنوز مردگان خود را در زمین دفن نمی کردند حفاری شده و
هدف از انتخاب این محل تدارک جایگاهی برای نگهداری مردگان بوده است و این
اعتقادات مربوط به مردمانیست که آیین مهرپرستی داشته اند.(این آیین با
آریاییها به ایران آمده است). گفتنی است که نگهداری مردگان در دخمه ها و
غارهای کوهستانی از اعتقادات آیین مهرپرستی است. مهرپرستی در ایران قبل از
ظهور زرتشت رواج داشته و تا مدتها پس از ظهور وی نیز ادامه داشته است. اما
نکته ای که به جاست به آن اشاره شود این است که بر اساس دانسته های تاریخی
ظهور زرتشت حدود ??? تا ??? سال قبل از میلاد مسیح بوده و بنا بر این آیین
مهر پرستی نیز باید از حدود هزاره دوم قبل از میلاد تا ??? الی ??? سال قبل
از میلاد مسیح در ایران رواج یافته باشد.