دانلود,پاورپوینت بررسی سبک معماری قاجار و بررسی آثار تاریخی,pptx
مطلب مفید
معماری قاجار سبک معماری قرن ۱۳ و ۱۴ است. برخی از تاریخ نگاران این دوره
را دوره تقلید از سبک معماری غربی میدانند. برخی دیگر اما معتقدند نگاه
خودانتقادی ناشی از شکست در جنگهای ایران و روسیه باعث شد در جامعه ایرانی
دوران قاجار گرایشهایی تحول خواهانه شکل بگیرد که معماری متفاوت قاجار
نیز محصول همین رویکرد آرمانگرایانه است.
بناهای معماری زیادی در دوره قاجار بنا نهاده شد که از آن جمله میتوانیم
به کاخ گلستان، مدرسه آقابزرگ، مسجد و مدرسهٔ سپهسالار، تکیه دولت،
دارالفنون، بازار تهران، نگارستان، قصر فیروزه، قصر دوشان تپه و مسجد
سلطانی اشاره کرد. از دیگر آثار این دوره میتوان به خانه طباطبایی و خانه
بروجردی ساخته علی مریم کاشانی اشاره کرد.
بخشی از مطلب
در زیر ویژگی های معماری قاجار را به طور خلاصه و به صورت فهرست وار ارائه شده است:
ویژگی های کلان معماری:
– استفاده از پنجره های عمودی مشبک رنگی به نام ارسی
– استفاده از رنگ قرمز یا ارغوانی در کاشی های خشتی هفت رنگ
– استفاده از نقش گل لندنی در کاشیکاری
– استفاده از کنگره های کنار بام کاخها
– استفاده از نقش ومتیف های تخت جمشید
– عناصر تزئینی و نما کاری تحت تاثیر عناصر غربی
– ایجاد ایوانهای عظیم ومرتفع در ورودیها
– مرکزیت بنا با ستون و سرستونها
– بنا ها به شکل مرتفع که حاکی از عظمت وقدرت
– مصالح سنگ وسیمان وآهن
– درونگرا
– تزئینات داخل
– معماری کارت پستالی
– ایجاد پلکان در محور اصلی
– رعایت سلسله مراتب
– تبدیل سه دریها به دو دری
– سقف شیروانی
–
تزئینات دوره قاجار :
– کاشی کاری هفت رنگ و لعابهای رنگارنگ
– نمای داخلی گچبری و کاشیکاری
– استفاده از آرایه های چوبی در تزئینات
– شیشه های رنگی
– نقاشی های لندن کاری
– استفاده ازآجر تزئینی قالبی و تراش مخصوص دوره قاجار
– استفاده از تزئینات آئینه کاری
– استفاده از کاشی منقوش و نقش دار ( منقوش اساطیری کهن و درباری )
– استفاده از قواره آجر تراش در تزئینات مکانهای مذهبی
– رسمی بندی وکاربندی
برخی از اثار دوره ی قاجار:
۱-مدرسه ی دارلفنون.
۲-عمارت بادگیر.
۳-شمس العماره تهران.
۴-عمارت مسعودیه.
۵-مدرسه سپهسالار.
۶-کاخ ابیض.
۷-قصر فرح اباد.
۸-عمارت سرخه حصار.
۹-عمارت فردوس.
۱۰-عمارت نیاوران.
۱۱-گراند هتل.
۱۲-دانشکده معماری.
۱۳-شمس العماره تبریز.
۱۴-مسجد جامع تبریز.
این بنا به عنوان اولین
موسسه اموزشی به
سبک اروپایی بود.این بنا
در قسمت شمال شرق
ارگ ساخته شد.
این بنا یک چهار ضلعی
یک طبقه بود که در هر
چهار ضلع پنجاه اتاق
به ابعاد ۱۶ متر وجلوی
انها ایوان های وسیع
وستون های متعددی
برپا شده بود.در میان حیاط
حوض بزرگی وجود داشت
ودر پشت کلاسها چند
این بنا در زمان فتعلی شاه در ضلع جنوبی مجوعه ی کاخ کلستان ساخته شد .عمارت بادگیر
گذشته از گوشوارهای زیبا وبالا خانه هاو دهلیزها دارای تالار بزرگی است که ارسی هاو
ستون ها ودیوارهاوسقف ان تمام با نقاشی زرنگاری.اینه کاری.گچ بری.منبت کاری و مرمر
پوشیده شده و از این حیث یکی از پر کار و زیبای عمارت سلطنتی قدیم به شمار می رود
در زیر خانه ی تالار حوضخانه ی وسیعی وجود دارد که در چهار گوشه ی ان چهار بادگیر
بلند از کاشی های معرق ابی و زرد و سیاه قرار داشت که تالار به وسیله ی این بادگیر ها
خنگ می شده است.
شمس العماره دارای پنج طبقه
است.این عمارت بین عناصر
وارداتی و ایرانی با سبک و سیاق
ایرانی طراحی شده.این بنا برای
استفاده ی میهمانان و اهل حرم
ساخته شده است.
ولی بعدها صدای همسایگان
بلند شد که از طبقات بالا
خانه های اطراف قصر دیده
می شود.
و کاخ به زنان اندرونی اختصاص
یافت.
این بنا دارای مسجد ومدرسه .صحن.ایوان های چهار گانه.شبستان.منارهای هشت گانه.
گنبدو حجرها می باشد.
در طبقه ی اول چهار ایوان که از نظر اندازه و تزیینات شبیه هم نیست استخوان بندی اصلی
حیات را تشکیل می دهد.
ارتباط با طبقه ی دوم از طریق چهار پله در چهار کوشه ی بنا صورت می گیرد.
فضای زیر گنبد خانه از یک پلان چلیپایی به ابعاد ۴۵*۴۵ که ارتباط مستقیم با ایوان و حیاط
دارد را تشکیل می دهد.
اخرین بنایی که در کاخ کلستان ساخته شد کاخ ابیض در جنوب غربی باغ کلستان است.
این کاخ به دستور ناصرالدین شاه جهت جای دادن هدایای سلطان عبدالحمید پادشاه عثمانی
بود.
ساخت این بنا موجب تخریب برج اغا محمد خان یا همان کلاه فرنگی گردید.
ابعاد تالار مطابق طول بزرگترین قالی سلطان عثمانی در نظر گرفته شده بود.فرم های به کار
رفته در نما و کچ بری فضاهای داخلی با الگو برداری از معماری و تزئینات ساختمانهای قرن
هجدهم اوپا طراهی شده است.
سرخه حصار در انتهای جنوب شرقی شمیران در دامن کوه قرار دارد. چشمههای آب
متعدد دارد: بیمارستان بزرگی جهت مسلولین در آن بنا شده است. ساکنان اصلی
۳۲ مرد و ۳۴ زن است. در طرح بررسی جغرافیایی تاریخی شمیران کار خود را به
شمال جاده دماوند محدود کردیم. سرخه حصار در جنوب جاده قرار میگیرد. از
آنجا که در تقسیمات جغرافیایی این آبادانی محل مشخصی نداشت، نگارنده آن را
جزء شمیران به حساب آورد.قصر یاقوت در سرخهحصار از بناهای ناصری است
باغ فردوس با دو عمارت در شمال و جنوب به دستور محمد شاه قاجار (۱۲۶۴- ۱۲۵۰) ساخته شد. بنیان گذار اصلی اصلی این باغ و
عمارت ییلاقی، حاجی میرزا آقاسی، صدراعظم محمد شاه بود. مساحت باغ ۲۰ هزار متر مربع و طولش در حدود ۲۸۰ متر و مساحت
عمارت ۱۰۰۰ متر مربع ، شامل سه طبقه و نیم، به عرض ۲۶ متر و به طول تقریبا ۳۴ متر است. شیب زمین آن از شمال غربی به جن.ب
شرقی است و تندی این شیب به حدی است که کف طبقه اول بنا با قسمت جنوبی باغ و سقف آن با قسمت شمالی باغ هم سطح
است. عمارت باغ فردوس در قسمت شمالی باغ در دو طبقه به سبک قاجاریه و معروف به گوش فیل بنا گذاشته شد در ابتدای ساخت
زمین های قسمت جنوبی و سراشیبی باغ با سنگ چین، به صورت هفت قطعه مسطح درآمد و روی هریک از قطعات، استخری با فواره های
متعدد احداث شد. استخرها به گونه ای ساخته شده بودند که از فواصل دورتر،
بزرگ تربه نظر می آمدند. اما در حال حاضر از تمام باغ تن عمارت جنوبی آن
باقی است. در این عمارت، که از ابتدا به صورت کاخ و محل اقامت اعیان، تزیین
شده است، آثار هنرمندان ایرانی در دو
بخش اصلی گچ بری و هنرهای زینتی به کار رفته در پنجره ها شایان توجه است.
قصر نیاوران در باغی در دهکده نیاوران ساختهشد، فتحعلی شاه و محمدشاه هر
یک منزلگاه ییلاقی در این مکان ساخته بودند و ناصرالدین شاه با تخریب
گراند هتل را میتوان از آثار معماری اواخر دوره قاجاریه و قدیمی
ترین هتل ایران به حساب آورد. گراند هتل بدست یک مهاجر قفقازی به نام
باقر خان به مساحت ???? متر مربع در خیابان لالهزار جنوبی ساخته شد.
الگوی پذیرایی در این هتل، از روش پذیرایی در هتلهای اروپایی الهام گرفته
شده بود.
اولین میهمانخانه به سبک اروپایی در قزوین اخته شد محل این میهمانخانه در جاده ی تبریز
به رشت بود.
زمان ساخت این میهمانخانه بین سالهای ۱۲۵۹و۱۲۵۷ خورشیدی ذکر شده است.
تاریخ دقیق اولین هتل در تهران مشخص نیست اگر چه در سفرنامه ی مادام دیولافوا
ارنست اورسل از هتلی به نام {دوفرانس}که توسط یک فرانسوی اداره می شد نام
برده شده است.واو در مورد این هتل مینویسد که {کافه ایست که دو اتاق بیشتر
ندارد}.
شامل ۳ واحد بنای تاریخی زیبا از دوره زندیه و قاجاریه، در برگیرنده انواع
معماری بی نظیر اسلامی ایرانی، به سال ۱۱۵۰ هجری قمری ساخته شده و امروز
بعنوان دانشکده معماری دانشگاه هنر مورد استفاده قرار می گیرد.
درمحل کنونی استانداری عمارت چهارطبقه زیبایی بودباکلاه فرنگی بلندی که آن
راشمس العماره می گفتند.این بنارانجفقلی خان پسرمرتضی قلی خان دنبلی ساخته
بود.درآن هنگام این عمارت را(عالی قاپو)می گفتند.درزمان عباس میرزانایب
السلطنه مقرولیعهدفتحعلی شاه شدونام آن به عالی قاپومبدل گشت.هنگام ولیعهدی
ناصرالدین میرزابه تقلیدازکاخ شمس العماره تهران نام شمس العماره
گرفت.درزمان مظفرالدین شاه تعمیرات کلی واساسی درآن به عمل آمدودرپشت آن
یعنی قسمت شمال باغ عالی قاپو،عمارت حرمخانه احداث گردید.درزمان
اقتدارحکومت قاجارصحن ومحیط باغ عالی قاپودرروزعاشورامحل عزاداری دسته جات
قمه زن وسینه زن بودکه ازطرف ولیعهدبه دسته باشی ها،طاقه شال انعام می
دادندومرحوم استادفقیدابوالحسن خان اقبال آذردرمراسم شبیه خوانی ماه محرم
دراین محوطه هنرنمایی بی نظیری ازخودنشان می داد.
پس ازانقراض سلسله قاجارمجموعه شمس العماره مقروالی واستاندارآذربایجان
شد.درسال۱۳۱۲شمسی هنگام استانداری ادیب السلطنه سمیعی دراین کاخ آتش
افتادوقبه وقسمت فوقانی آن که شاهکاری ازهنرمعماری دوره زندیه وقاجاریه
محسوب می شدازبین رفت.
مسجد جامع تبریز یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است. این مسجد که در
کتابهای تاریخی از آن بهعنوان «جامع کبیری نیز نام برده شده، از ابتدای
تأسیس مسجد جامع شهر تبریز بوده و بازار تبریز، گرداگرد آن شکل
گرفتهاست.مسجد جامع تبریز مربوط به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار است و در
تبریز، خیابان شهید مطهری واقع شده و این اثر در تاریخ ?? دی ???? با
شماره? ثبت ??? بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[?]
قدیمیترین بخش آن شبستان وسیعی است از تاق و گنبدهایی برفراز ستونهای
هشتگوش آجری که زینتبخش آن گچبریهای ظریف و هنرمندانه? دوره? روادیان
(مقارن سلجوقیان) است. مسجد جامع در دوره? ایلخانان مغول موردتوجه و تعمیر
بوده و بخشهایی به آن افزوده شدهاست. محراب رفیع گچبری شده، یادگار آن
دوره میباشد.
در دوره? حکومت آققویونلویان در آذربایجان گنبدی رفیع مزین به انواع
کاشیکاریهای معرق به وسیله? «سلجوقشاه بیگم» زن اوزون حسن در بخش شمالی
آن احداث شده که هنوز هم پایهها و گوشههایی از کاشیکاریهای آن
باقیمانده است.
در زمینلرزه? سال ???? هجری که بسیاری از بناهای تبریز آسیب دید، این مسجد
نیز از خرابی در مصون نماند. مسجد فعلی با پایههای متین و پوشش تاق و
چشمه بعد از زلزله در اوایل حکومت قاجار و توسط «حسینقلیخان دنبلی» حاکم
وقت بنا شدهاست و از آثار مهم دوره? قاجاریه میباشد