پاورپوینت بررسی معماری کاخ ورسای فرانسه
بخشی از مطلب
کاخ ورسای و فضای سبز اطرافش با ٨٠٠ هکتار وسعت، ٧٠٠ اتاق، ١٢ مایل جاده، ٢٠٠
هزار اصله درخت، ۵٠ فواره، ٢١۵٠ پنجره، ۶٧ راهپله، ۶ هزار تابلوی نقاشی، ١۵٠٠
طراحی، ٢١٠٠ مجسمه و ۵ هزار قطعه مبلمان، پس از بیش از سه قرن که از زمان ساخت
آن میگذرد هنوز چشم هر بازدیدکنندهای را خیره میکند
کاخ ورسای که ولتر آن را شاهکار سلیقه بد و عظمت خوانده بود، در عرض چند
دهه و بر اثر حسادت لوئی چهاردهم به کاخ یکی از وزرایش، در شکارگاه سلطنتی
فرانسه ساخته شد.
لوئی چهاردهم در سال ١۶٨٢ ، به همراه قسمت اعظم دربار و اطرافیانش جمعا در حدود ٢٠
هزار نفر به کاخ ورسای نقل مکان کرد. معاهده ورسای که به جنگ جهانی اول پایان داد در
این کاخ عقد شده است. این معاهده یکی از ننگینترین معاهدات در تاریخ آلمان
است .بر اساس مدارک تاریخی آثار وجود کاخ در دهکده ورسای به حدود سال ١٠۳٨
میلادی بر
میگردد. اما این کاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته است. بعدها از دهکده ورسای به عنوان
شکارگاه استفاده میشد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شکارگاه
در سال ١۶٢۴ طراحی و به وسیله سنگ و آجر » فیلیبرت لروی « داد. این شکارگاه به وسیله
سرخ ساخته شد. لوئی سیزدهم معمولا در جنگلهای اطراف دهکده ورسای در حومه پاریس
به شکار میرفت و در سال ١۶٢۴ دستور داد تا کلبه شکاری در این مکان ساخته شود .
هنگامی که لوئی چهاردهم در سال ١۶۶٠ به قدرت رسید، به جستجوی مکانی در نزدیکی
پاریس اما دور از هیاهوی شهر برآمد تا کاخ سلطنتی عظیمی در آن بنا کند. لوئی چهاردهم که
در میان جنگهای داخلی و جنگ قدرت اشراف فرانسه بزرگ شده بود، قصد داشت با گرد
هم آوردن همه اشراف و درباریان زیر یک سقف، کنترل کامل دربار فرانسه را به دست بگیرد.
او بالاخره تصمیم گرفت کلبه شکار کوچک ورسای را به کاخی عظیم تبدیل کند .
لویی لووا، معمار مشهور فرانسوی، عملیات ساخت قصر را عهدهدار شد و تا سال ١۶٧٨ بر
عملیات ساخت قصر نظارت داشت. در سال ١۶٧٨ ژول هاردون مانسارت، دیگر آرشیتکت
فرانسوی، سرپرستی ساخت ورسای را بر عهده گرفت. از جمله بناهای مهمی که او به نقشه
اصلی کاخ اضافه کرد، میتوان به کلیسا و تالار آینهها اشاره کرد
بالاخره لوئی چهاردهم در ۶ می سال ١۶٨٢ به همراه بیست هزار نفر از اطرافیانش به این
کاخ نقل مکان کرد. اما تکمیل ساخت و ساز قصر تا سال ١۶٨٨ به طول انجامید. تکمیل این
قصر محصول همکاری سه مغز متفکر اصلی طرح، یعنی لوئی لووو )آرشیتکت و طراح
اصلی(، شارل لوبرون )طراح باغ( و آندره لونوتر )مدیر تزئینات داخلی( بود .
چقدر « کاخ ورسای چنان شکوه و عظمتی دارد که اغلب بازدیدکنندگان امروزی
میپرسند
این بازدیدکنندگان به خطا گمان میکنند که ورسای تنها »؟ خرج ساخت این کاخ شده است
خانهای است که در ابعادی درخور خاندان سلطنتی فرانسه گسترش یافته است. لوئی چهاردهم
با ساخت ورسای، آن را به خانه اشراف و مقر اصلی دربار فرانسه تبدیل کرد. لوئی چهاردهم
خودش هم در ورسای ساکن بود و اتاق خواب او به گونهای نمادین در مرکز ردیفی طولانی و
متقارن از ساختمانهای به هم پیوسته قرار داشت. قدرتی که تمام فرانسه را کنترل میکرد، از
این مرکز ساطع میشد .
ورسای خانه هزاران نفر از اشراف و نیز محل کار دربار و کارگزاران حکومت فرانسه بود.
لوئی چهاردهم با کشاندن بخش اعظم اشراف به ورسای، از مقاومت آنها در برابر ایجاد یک
نظام پادشاهی قدرتمند و مرکزیت یافتن قدرت جلوگیری کرد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه
١۶٨٢ افتتاح شد. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور
شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاههای دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها
داشته باشد. علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوانها و دادگاهها، منازل هزاران نفر
از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیتهای حکومتی در ورسای قرار داشت.
لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور،
قدرت و املاکشان در دیگر مکانها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام
درباریان پیدا کرد .
با این حال کاخ ورسای، کاخی بزرگ و مجلل بود و نگهداری آن هزینههای خاص خودش را
هم داشت. در برخی منابع آمده است که نگهداری از قصر و هزینه خورد و خوراک مستخدمان
و خانواده سلطنتی، در مجموع ٢۵ درصد کل درآمد حکومت فرانسه را به خود اختصاص
میداده است. اما به گفته مورخان، این اعداد و ارقام ساخته و پرداخته ذهن کسانی است که
میخواهند زیادهرویهای خاندان سلطنتی فرانسه را دلیل اصلی انقلاب کبیر این کشور نشان
دهند. بنا بر محاسبات کارشناسی، به نظر میرسد هزینه اداره و نگهداری ورسای کمتر از ۶
درصد درآمد کل حکومت فرانسه در آن زمان باشد .
اما گذشته از این هزینهها، کارشناسان نقش ورسای در کاهش قدرت اشراف و مرکزیت یافتن
قدرت اداره کشور و نیز تأثیر این کاخ بر هنر و معماری فرانسه و کل اروپا را از جمله فواید
آن برای کشور فرانسه ذکر میکنند . امروز نیز کاخ ورسای با ١٠ میلیون
بازدیدکننده در سال، یکی از مهمترین جاذبههای فرهنگی و گردشگری کشور
فرانسه است . اختصاصات کاخ در فرانسه ( » شتو نف « لویی لووا به منظور
اقامت شاه و ملکه، آپارتمانی را طراحی کرد که به معنی کاخ نو( نامیده
میشد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمتهای خصوصی و خوابگاههای دیگری هم در
این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد .
آپارتمان شاه
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ١۶ و ١٧ استفاده کرد.
او نقشهای کشید که از هفت سالن تشکیل شده بود. این ٧ سالن از منظومه شمسی و خدایان
)رب النوع( رومی الهام گرفته شده بودند. همه سالنها دور تا دور سالن مرکزی به نام سالن
آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند. به این نوع طراحی، طراحی هلیوسنتریک میگویند. این سالنها به شکل زیر نامیده میشدند
سالن دیان )برگرفته از خدای شکار روم و سیاره ماه
سالن مارس )برگرفته از خدای جنگ روم و سیاره مریخ ) سالن مرکوری )برگرفته
از خدای تجارت، بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره عطارد ) سالن
آپولون )برگرفته از خدای هنرهای زیبا رومی و خورشید ) سالن ژوپیتر
)برگرفته از خدای حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری ) سالن ساترن )برگرفته
از خدای کشاورزی و کشت و کار رومی و سیاره زحل ) سالن ونوس )برگرفته از
خدای عشق رومی و سیاره زهره
این سالنها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. )وی دوست و همکار
پیترو دو کورتونا معمار ایتالیایی و طراح کاخ پیتی در فلورانس بود.( برای طراحی سقف
سالنها از نقاشیهای زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرحهایی انتخاب شد که به
اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشیها از شخصیتهایی
همچون آگوست، اسکندر و کوروش بهره گرفته شد. مثلا در سالن آپولون طرحی از آگوست
بود که در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه
لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در سالن مرکور تصویری از اسکندر در حال
ساخت کتابخانه عظیم اسکندریه نقش بسته بود که اشاره به ساخت کتابخانه سلطنتی توسط
لویی چهاردهم داشت . سالنها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ١۶٨۹
به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سکه تبدیل شدند. اما این
طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شکل که طبقهای بر کاخ افزوده
شد و تراسی برای آن ساخته شد که آپارتمانهای شاه و ملکه را به هم متصل میکرد. با این
تغییرات سالنهای ژوپیتر، ساترن و ونوس تغییر شکل یافتند. سالنهای ونوس، ساترن و
ژوپیتر به سالن آیینهها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد که ونوس نام
گرفت. از وسایل و دکورهای سالن اولیه برای تزیین سالن ونوس ثانویه استفاده شد. از سال
افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از سالنها به شکل اختصاصی استفاده میشد : سالن ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
سالن دیان به عنوان سالن بیلیارد
سالن آپولون به عنوان سالن موسیقی و کنسرت
آپارتمان ملکه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملکه فرانسه بودهاست: ماری ترز همسر لویی
چهاردهم، ماری لسزِسزیسکا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم. پس
از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود که متقارن با
آپارتمان شاه بود : شاپل متقارن با سالن دیان در آپارتمان شاه
سالن گارد متقارن با سالن مارس در آپارتمان شاه
آنتیشامبر متقارن با سالن مرکور در آپارتمان شاه
شامبر متقارن با سالن آپولون در آپارتمان شاه
گراند کابینت متقارن با سالن ژوپیتر در آپارتمان شاه
اوراتوری متقارن با سالن ساترن در آپارتمان شاه
پتیت کابینت متقارن با سالن ونوس در آپارتمان شاه
خوابگاه ملکه همانطور که طراحی سقف سالنهای آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی
چهاردهم الهام گرفته و از شخصیتهای تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این
قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت سالن آینه بخشی
از آپارتمان ملکه تغییر یافت. با این تغییرات سالنها به شکل زیر در آمدند : سالن گارد دولارن
آنتیشامبر
گراند کابینت
شامبر دولارن
این سالنها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شکل را داشت تا اینکه وی دستور تغییر شکل
آن را داد و این سالنها به شکلی که امروز میبینیم درآمدند
سالن گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند . سالن آنتیشامبر به آنتیشامبر دو گرند کوورت تبدیل شد. اینجا به محل اجتماعات عمومی
شاه، ملکه و درباریان و تئاتر تبدیل شد . گراند کابینت به سالن دنوبل
تبدیل شد. اینجا به عنوان سالن انتظار خوابگاه ملکه تبدیل شد . شامبر
دولارن به عنوان خوابگاه ملکه مورد استفاده قرار گرفت . دیگر اختصاصات و
جزئیات
علاوه بر آپارتمانهای سلطنتی ۵ کاخ یا چپل در ورسای ساخته شد . سالن
اپرای زیبایی نیز در ورسای جهت استفاده شاه و درباریان ساخته شد . باغها و
فضای سبز
ورسای دارای بزرگترین مجموعه باغها و فضای سبزی است که تاکنون در جهان ساخته
شده است .
در میان این باغها، آبراهها، حوضها، فوارهها و مجسمههای زیبایی طراحی شدهاند .
طراحی تمام این قسمتها توسط آندره لونتر صورت گرفته است. طراحی فضای سبز به شکلی
است که نمای بسیار وسیع و بیانتهایی را به ذهن میآورد
باغها نیز در قسمت جنوبی کاخ قرار گرفتهاند که نمای فوقالعادهای را از تراس کاخ سلطنتی
فراهم میکند. تمامی این فضاها بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفتهاند. در چهار
سوی این کانال نیز فوارهها و استخرهای عظیمی پدید آمدهاند که بعضی از آنها نظیر استخر
آپولون یا استخر لاتونا شهرت جهانی دارند .
کاخهای جانبی
علاوه بر کاخ سلطنتی، کاخها و عمارتهای دیگری نیز در محوطه ورسای ساخته شدهاند که
از معروفترین آنها میتوان از گراند تریانون و پتیت تریانون نام برد .
با توجه به عظمت، شکوه و وسعت کاخ ورسای، هزینه نگهداری این کاخ بسیار بالا بود. به
طوری که طی یک برآورد گفته میشود که حدود ٢۵٪ درآمد ملی فرانسه در آن زمان صرف
فراهم کردن هزینه زندگی شاه در این کاخ میشد. در طی تحقیقات امروزی هزینه ساخت
ساختمانهای این کاخ بالغ بر ٢ میلیارد دلار و قیمت طلا و نقره به کار رفته در این کاخ بر
اساس قیمت طلا و نقره در سال ٢٠٠۶ به حدود ۶٠٠ میلیارد دلار میرسد. به همین خاطر
تعدادی از تاریخنگاران، زندگی در ورسای را زندگی طلایی نامیدهاند
